Utworzony został w 1959 roku. Obejmuje tereny Puszczy Kampinoskiej w pradolinie Wisły, w zachodniej części Kotliny Warszawskiej. Początkowo Park miał powierzchnię około 40 700 ha. Obecnie, po kilku korektach granic, jego wynosi ona 38 544,33 ha, z czego 72,40 ha zajmuje Ośrodek Hodowli Żubrów im prezydenta RP Ignacego Mościckiego w Smardzewicach k. Tomaszowa Mazowieckiego.
Pod ochroną ścisłą znajduje się powierzchnia 4 638 ha (22 wydzielone obszary). Ustanowiona w 1977 roku strefa ochronna wokół Parku, zwana otuliną, ma zasięg
37 756 ha. Ponad 70% powierzchni Parku zajmują lasy. Podstawowym gatunkiem lasotwórczym jest sosna, a dominującym siedliskiem bór świeży. Kampinoski Park Narodowy ma urozmaicony krajobraz, dominują dwa kontrastujące ze sobą elementy - wydmy i bagna.
Przeważającym typem ekosystemu KPN jest ekosystem leśny.
Urozmaicona rzeźba terenu parku wraz z mozaiką siedlisk - od bagiennych po skrajnie suche - decyduje o dużym bogactwie szaty roślinnej. Występuje tu około 150 zbiorowisk roślinnych, które tworzy ponad 1400 gatunków roślin naczyniowych i około 150 gatunków mszaków. Położenie puszczy na niżu w centralnej części Polski sprawiło, że we florze spotyka się gatunki związane zarówno z klimatem kontynentalnym (np. kocanki piaskowe), jak i atlantyckim (np. szczotlicha siwa), a także typowe dla strefy borealnej (np. zimoziół północny), a nawet pontyjskiej (np. wężymord stepowy). Bardzo cennym składnikiem flory parku jest relikt epoki polodowcowej – chamedafne północna.. Ciekawostką dendrologiczną jest brzoza ciemna (czarna) – forma brzozy brodawkowatej, której kora pozbawiona jest białego barwnika.
Kampinoski Park Narodowy stanowi wyjątkową ostoję fauny w Centralnej Polsce. Stwierdzono tu występowanie blisko 4 000 gatunków bezkręgowców (szacuje się, że liczba gatunków tej grupy zwierząt w Puszczy Kampinoskiej może wynosić nawet kilkanaście tysięcy), blisko 30 gatunków ryb, 13 gatunków płazów, 6 rodzimych gatunków gadów, ponad 200 gatunków ptaków (w tym blisko 150 lęgowych) i ponad 50 gatunków ssaków.
Spośród wszystkich polskich parków narodowych w Kampinoskim Parku Narodowym od wielu lat wybucha najwięcej pożarów (ok. 50%). Niskie opady atmosferyczne, mała wilgotność gleb na przeważającej powierzchni parku szybko przesuszająca się ściółka stwarzają potencjalne zagrożenie pożarowe. Tradycja wypalania traw na wiosnę i duża penetracja turystyczna powodują realne niebezpieczeństwo wywołania pożarów w ekosystemach leśnych i nieleśnych. Ochrona przeciwpożarowa Kampinoskiego Parku Narodowego składa się z wielu elementów wzajemnie się uzupełniających i jest zorganizowana w najważniejszych systemach: monitoringu zagrożenia pożarowego, zabezpieczenia terenów, obserwacyjno-alarmowego, techniczno-sprzętowego zabezpieczenia działań ratowniczo-gaśniczych, organizacji sił na wypadek powstania pożaru.
W Kampinoskim Parku Narodowym udostępniona jest do uprawiania turystyka piesza, rowerowa, narciarstwo biegowe oraz jazda konna wierzchem.
Działalność edukacyjna w KPN podobnie jak w innych jednostkach tego typu mieści się w nurcie edukacji nieformalnej, pozaszkolnej (Narodowa Strategia Edukacji Ekologicznej), obejmuje swoim działaniem różne grupy wiekowe, społeczne i zawodowe. Ośrodek Centrum Edukacji w Izabelinie realizuje wyspecjalizowaną edukację z zakresu ekologii dla różnych grup wiekowych, społecznych i zawodowych, na którą składają się m.in. zajęcia tematyczne, warsztaty, szkolenia, seminaria itp.
