Utworzony został 16 września 1993r. Park Narodowy Gór Stołowych obejmuje wierzchowinowe i centralne partie Gór Stołowych oraz północno- zachodnią część Wzgórz Lewińskich. Na północnym zachodzie Park sąsiaduje z czeskim parkiem krajobrazowym ChKO Broumovsko. Od południa i północnego- wschodu obszar Parku wyznacza linia ściany lasu biegnąca u podnóży Gór Stołowych i północno- zachodniego fragmentu Wzgórz Lewińskich.
Park zajmuje ogółem powierzchnię 6347,71 ha, przy czym ochronie ścisłej podlega tu 771 ha, ochronie czynnej 4944,77, ochronie krajobrazowej 631,94.
Typami ekosystemów występujących w Parku są ekosystemy leśne, łąkowe, torfowiskowe.
Charakterystyczne gatunki flory i fauny: skalnica zwodnicza, storczyca kulista, arnika górska, goryczuszka czeska, lilia bulwkowata, śnieżyca wiosenna, liczydło górskie, ciemiężyca zielona, zerwa kulista, storczyk bzowy, pełnik europejski, sosna błotna.
Fauna: jeleń szlachetny, puchacz, sóweczka, pluszcz, sokół wędrowny, bocian czarny, popielica, orzesznica, żaba trawna, ropucha szara, traszka górska, żmija zygzakowata, jaszczurka zwinka.
Najważniejszymi działaniami ochrony bioróżnorodności Parku jest przebudowa ekosystemów leśnych, czynna ochrona ekosystemów łąkowych – koszenie łąk, ochrona ekosystemów torfowiskowych, zabudowa przeciwerozyjna szlaków, dekoncentracja ruchu turystycznego.
Do Parku Narodowego Gór Stołowych dostać się można pociągiem lub autobusem – docierają one do miejscowości znajdujących się w otulinie parku. Dla samochodów osobowych Park oddaje do dyspozycji – sieć parkingów.
Sieć szlaków pieszych i rowerowych: około 100 km, trasy rowerowe – 30 km (w sezonie zimowych około 30 km tras biegowych).
PNGS prowadzi szeroką działalność natury edukacyjnej. Najważniejszym jej ośrodkiem jest Budynek Ekocentrum przy dyrekcji PNGS.
