Bezpiecznie w górach

Zasady zwiedzania Tatrzańskiego Parku Narodowego

• Wędruj tylko po szlakach turystycznych. Ich gęsta sieć pozwala zobaczyć niemal każdy zakątek Parku.
• W Tatrach znajdują się schroniska turystyczne, w których możesz odpocząć i spędzić noc. Nie biwakuj – to zabronione.
• Nie niszcz wyposażenia szlaków. Każdy zniszczony element infrastruktury turystycznej może doprowadzić do zagrożenia zdrowia bądź życia innego turysty.
• Kwiaty, owoce, fragmenty skał itp. są w Parku pod ochroną. Nie zbieraj ich.
• Nie pal ognisk ani tytoniu, nie używaj otwartego ognia z wyjątkiem wyznaczonych i oznakowanych miejsc.
• Nie hałasuj. W sąsiedztwie szlaków mieszkają zwierzęta – nie powinno się ich niepokoić.
• Spotkanie dzikiego zwierzęcia w Parku nie należy do rzadkości. Jeśli tak się zdarzy, w miarę możliwości spokojnie się oddal. Nigdy nie podchodź do zwierzęcia, np. aby zrobić mu zdjęcie. Pamiętaj, że dzikie zwierzęta bywają niebezpieczne dla człowieka.
• Dokarmianie zwierząt nie poprawi ich losu. Dzikie zwierzęta szybko przyzwyczajają się do łatwego zdobywania pokarmu, zatracają naturalny lęk przed ludźmi i samowystarczalność. Mogą stać się agresywne i domagać się pożywienia z rąk człowieka.
• W Parku nie znajdziesz koszy na śmieci. Wszelkie odpadki zabierz ze sobą i wyrzuć w domu, hotelu czy pensjonacie. Pozostawione śmieci stanowią zagrożenie dla zwierząt, które – skuszone zapachem – czasami je zjadają. Może to doprowadzić do choroby, a nawet śmierci dzikiego zwierzęcia.
• Nie zabieraj psa na szlak. Dzikie zwierzęta doskonale go wyczuwają. Jest to szczególnie niebezpieczne w okresie ich narodzin i prowadzenia młodych przez matki. Turysta zabierający psa naraża na niebezpieczeństwo siebie i swojego pupila. Na czas wycieczki w góry lepiej go zostawić pod fachową opieką w hotelu dla psów. Z psem można wędrować jedynie Drogą pod Reglami  i szlakiem biegnącym dnem Doliny Chochołowskiej ( z Siwej Polany do schroniska na Polanie Chochołowskiej). Pies musi być prowadzony na smyczy.
• W zbiornikach wodnych i górskich rzekach nie można pływać, myć się ani płukać brudnych naczyń. To źródło wody pitnej dla schronisk i miejsce życia rzadkich gatunków zwierząt.
• Wszystkie zorganizowane wycieczki piesze, w których biorą udział uczniowie szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, muszą znajdować się pod opieką przewodnika tatrzańskiego.

Szlaki turystyczne

Do dyspozycji odwiedzających TPN jest 275 km znakowanych szlaków turystycznych o różnych stopniach trudności: od bardzo łatwych po bardzo trudne i te wyposażone w sztuczne ułatwienia (łańcuchy, klamry, drabinki).

Większość szlaków turystycznych jest dwukierunkowa. Obowiązuje na nich ruch prawostronny. Jednokierunkowe są tylko niektóre fragmenty – poprawia to komfort przemieszczania się i zwiększa bezpieczeństwo.

Szlaki jednokierunkowe:

• szlak Orla Perć na odcinku od przełęczy Zawrat do Koziego Wierchu – ruch odbywa się w kierunku wschodnim, czyli od Zawratu w stronę Koziego Wierchu
• szlak przez jaskinię Smocza Jama na odcinku od drabinki w Wąwozie Kraków do Polany Pisanej – ruch odbywa się w kierunku od drabinki do polany
• szlak przez Jaskinię Mylną na odcinku od wejścia do jaskini do zejścia do Doliny Kościeliskiej – ruch odbywa się w kierunku od wejścia do jaskini do zejścia do doliny
• szlak przez Jaskinię Mroźną na odcinku od wejścia do jaskini do zejścia do Doliny Kościeliskiej – ruch odbywa się w kierunku od wejścia do jaskini do zejścia do doliny
• szlak przez kopułę szczytową Giewontu – ruch odbywa się w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara.

Szlaki turystyczne są oznakowane pięcioma kolorami: czarnym, czerwonym, zielonym, niebieskim i żółtym. Kolory nie wskazują trudności szlaku. Służą jedynie do identyfikacji danego szlaku w terenie.

Szlaki są oznakowane również za pomocą kierunkowskazów, które znajdują się zwykle na początku, na końcu, a także na skrzyżowaniach szlaków. Na kierunkowskazach widnieją: nazwa punktu docelowego i czas potrzebny na dotarcie w to miejsce. Symbol schroniska oznacza, że jest to punkt docelowy, a podane minuty i godziny dotyczą średniego czasu potrzebnego do dojścia do tego punktu.

Pamiętaj: w przypadku długich odpoczynków na trasie lub pogorszenia warunków pogodowych będziesz potrzebować więcej czasu, niż podano na kierunkowskazie.

Ograniczenia ruchu turystycznego

Od 1 marca do 30 listopada wszystkie szlaki turystyczne, rowerowe i narciarskie są zamknięte od zmierzchu do świtu.

Bądź bezpieczny. Zasady bezpieczeństwa w górach

• Wybierz trasę turystyczną odpowiednią do swoich możliwości i doświadczenia górskiego.
• Unikaj samotnych wypraw.
• Poinformuj zaufaną osobę o dniu i godzinie wyjścia, planowanej trasie, przewidywanej godzinie powrotu i ewentualnych zmianach trasy.
• Zapoznaj się z prognozą pogody, warunkami i utrudnieniami na szlakach turystycznych oraz sposobem ich oznakowania.
• Nie licz na niezawodność telefonu komórkowego – w górach nie zawsze jest zasięg.
• Nie wahaj się zawrócić w przypadku gorszego samopoczucia, zmiany pogody, nieprzewidzianego opóźnienia czy wątpliwości co do wybranej trasy.
• Wyjdź w góry właściwie wyposażony (odzież, obuwie, sprzęt, prowiant, naładowany telefon itd.) i odpowiednio wcześnie.
• Szczegółowe informacje o aktualnych warunkach w Tatrach, a także porady przydatne przed wyjściem w góry możesz uzyskać na stronie www.tpn.pl, telefonicznie w Informacji Turystycznej TPN 18 20 23 300 lub mejlowo infotur@tpn.pl.

W razie wypadku

• Zachowaj spokój i oceń sytuację.
• Wezwij pomoc.
• Telefon ratunkowy w górach: 601 100 300.
• Telefon alarmowy: 985 lub 112.
• Pobierz aplikację Ratunek (ratunek.eu).
• Nie ma zasięgu? Przekaż informację o wypadku przechodzącym turystom.
• Sprawdź, czy możesz pomóc, nie narażając siebie i innych.
• Jeżeli to możliwe, udziel pierwszej pomocy.
• Zabezpiecz rannego przed wychłodzeniem lub przegrzaniem. Za­dbaj o komfort psychiczny poszkodowanej osoby.

W trosce o dzieci

• Przed wyruszeniem na szlak odpowiednio się przygotuj. Trasę wycieczki dostosuj do aktualnych warunków, wieku i umiejętności dziecka, a nie do swoich ambicji i oczekiwań wobec niego. Zbyt długa wycieczka może zniechęcić dziecko do wędrowania i odbić się na jego zdrowiu.
• Dziecko nie potrafi ocenić swoich możliwości, a zatem nawet bez wcześniejszych sygnałów ostrzegawczych może dojść do wyczerpania lub odwodnienia organizmu. Rób więc wystarczająco dużo przerw na odpoczynek.
• W górach może nastąpić nagłe załamanie pogody, więc jeśli planujesz wycieczkę z dzieckiem, bądź przygotowany na każdą ewentualność. Okrycie przeciwdeszczowe, ciepły polar, czapka i rękawiczki w plecaku mogą okazać się niezbędne. Podczas słonecznej pogody chroń dzieci przed słońcem (okulary przeciwsłoneczne, nakrycie głowy, krem z wysokim filtrem UV).
• Wycieczka z dzieckiem na pewno zajmie więcej czasu, niż podają przewodniki. Czas podany na mapie należy pomnożyć przez dwa. Przy szlakach znajdują się miejsca przeznaczone na odpoczynek (ławy, ławostoły). Nie można tam jednak schronić się przed deszczem czy zrobić zakupów.
• Nie podawaj dziecku wody ze strumieni i potoków. Nie karm go znalezionymi jagodami.
• Jeśli korzystasz z nosidełka, pamiętaj, że długotrwałe unieruchomienie dziecka może spowodować niedokrwienie nóg, odwodnienie, udar cieplny i oparzenia słoneczne, a zimą – wychłodzenie, przemarznięcie albo nawet odmrożenia.
• Sprawdź prognozę pogody. Informacje o warunkach na szlakach i pogodzie uzyskasz w Informacji Turystycznej TPN.

Przyjaciel Parku

Aby urozmaicić najmłodszym pobyt w Tatrach, Park przygotował książeczki z zadaniami. Jeżeli dziecko w wieku 3–11 lat chciałoby zostać Przyjacielem Parku, może pobrać odpowiednią dla swojego wieku bezpłatną książeczkę w  Wozowni w Kuźnicach (Kolekcja Antoniego Kocyana). Dziecko rozwiązuje wybrane zadania z książeczki, a później w tym samym miejscu odbiera pamiątkowy dyplom i medal „Przyjaciela Parku”.

tekst: Tatrzański Park Narodowy