Certyfikat Europarc dla Karkonoskiego Parku Narodowego!
Program Transboundary Parks following nature’s design jest inicjatywą mającą na celu wspieranie zrównoważonego rozwoju obszarów, promocję zasobów przyrodniczych i kulturowych, współpracy obszarów chroniących zasoby przyrodnicze, wdrażanie standardów działania na transgranicznych obszarach objętych ochroną. Program adresowany jest do szerszej grupy podmiotów: administrujących obszarami chronionymi, ministerstw, organizacji, partnerów zainteresowanych współpracą międzynarodową.
O certyfikat „EUROPARC Transboundary Area” przyznawany w ramach w/w programu mogą ubiegać się członkowie Europarc Federation. Wymagane jest zarejestrowanie, zgłoszenie chęci poddania się temu procesowi, otrzymuje się przewodnik przybliżający założenia programu, podstawowe wymagania wobec kandydatów, opis procesu oceny, informację o kosztach które kandydaci są zobowiązani pokryć.
Certyfikat „EUROPARC Transboundary Area” potwierdza osiągnięcie wymaganego, wysokiego zaangażowania we wzajemną współprace obszarów. Daje możliwości promocji obszarów chronionych w mediach, wśród polityków, w branży turystycznej. Daje szanse pracy, nauki z innymi obszarami w Europie, czerpania z najlepszych przykładów współpracy transgranicznej. Wsparcie ze strony ekspertów, praktyków zaangażowanych w procesy monitorowania zasobów przyrodniczych, edukację, promocję medialną, współpracę i budowanie więzi obszaru z otoczeniem społecznym, gospodarczym. Stwarzane są możliwości doskonalenia zawodowego poprzez uczestnictwo w warsztatach, seminariach, treningach.
Program Transboundary Parks following nature’s design wspiera komunikację, zrozumienie pomiędzy obszarami, krajami często poróżnionymi wydarzeniami historycznymi, barierami administracyjnymi, sztucznie dzielącymi obszary przyrodnicze. Przyroda, zachodzące w niej procesy nie znają granic, przebiegają w dużo większej skali, stąd potrzeba współpracy ponad podziałami administracyjnymi. Wspiera proces harmonizacji zaspokajania potrzeb mieszkańców tych obszarów i wykorzystania zasobów naturalnych środowiska. Jednym z elementów programu jest inicjatywa TransParcNet łącząca specjalistów z różnych dziedzin nauki, praktyków związanych z obszarami chronionymi , tworząca żywą bibliotekę wiedzy eksperckiej, doświadczeń wspierających ochronę przyrody, socjalny i ekonomiczny rozwój obszarów, w których działają. Dzielących się między sobą, z otoczeniem informacjami poprzez platformę internetową, warsztaty, wyjazdy terenowe.
O zasięgu programu świadczy liczba uczestników: 23 obszary chronione z 13 krajów, zasięg terytorialny obszar o łącznej powierzchni 900.000 ha, w tym ponad 330. 000 ha siedlisk chronionych w ramach sieci Natura 2000, zatrudniających ok. 1000 specjalistów.
Lokalizacja naszego Parku daje nam możliwości i wymusza współpracę z naszymi czeskimi Kolegami w zakresie ochrony zasobów przyrodniczych, prowadzenia badań naukowych, zarządzania ruchem turystycznym. Jest ona systematycznie umacniana od momentu powołania po czeskiej stronie Karkonoszy parku narodowego, a od 2003 roku mamy przyjemność przynależenia do grupy transgranicznych obszarów chronionych, spełniających kryteria Federacji Europarc uzasadniających przyznanie certyfikatu Transboudary Parks. Poświadczającego wysoki poziom współpracy kadry zarządzającej Parkami, spójności strategii ochrony zasobów przyrodniczych w obu obszarach, współpracy personalnej osób odpowiedzialnych za poszczególne grupy działań w Parkach (ochrona przyrody, zarządzanie turystyką, edukacja ekologiczna, utrzymanie infrastruktury, badania naukowe, monitoring przyrodniczy). Przeprowadzona w 2015 r. ocena kolejnego 5 – letniego okresu działalności Parku w pełni uzasadniła dotychczasową wysoką ocenę naszych obszarów, w zakresie realizowanych projektów dotyczących ochrony zasobów przyrodniczych, rozbudowy infrastruktury edukacyjnej, remontów szlaków turystycznych, prowadzenia monitoringu przyrodniczego, budowania bazy na poziomie personalnym do dalszej współpracy pracowników parków po obu stronach Karkonoszy. W ramach procesu certyfikacji wypełnialiśmy ankietę badającą działania i zaangażowanie obu parterów we współpracę, oceniano stan zachowania zasobów przyrodniczych, status obszarów chronionych w kategoriach IUCN, zmiany w powierzchni Parków, udział obszarów objętych poszczególnymi reżimami ochronnymi, umocowanie prawne ochrony zasobów przyrodniczych parków po obu stronach granicy. Tworzyliśmy listę wspólnych projektów, ocenialiśmy zalety i wady współpracy transgranicznej, przeprowadzana była analiza SWOT tej współpracy. Oceniano realizację zaleceń z poprzedniego procesu certyfikacji, osiągniecia w ocenianym okresie. Byliśmy wizytowani na miejscu przez przedstawiciela federacji Europarc, który oceniał wymierne efekty realizacji wspólnych projektów, stan zachowania zasobów przyrodniczych, bazę edukacyjną.
Proces certyfikacji daje okazje do oceny osiągnieć za 5 letni okres, podsumowania efektów codziennej działalności, nakreślenia perspektyw wspólnych działań na przyszłość. Jest to zarazem okazja do świętowania, że mamy dobrych przyjaciół, partnerów po drugiej stronie granicy, a aktualna sytuacja geopolityczna umożliwiła nam wspólne staranie się o środki z Unii Europejskiej na finansowanie ochrony przyrody, remonty infrastruktury turystycznej, edukacyjnej, badania naukowe, publikacje, promocję obszarów, wyminę kulturalną, naukę języka, zacieśnianie współpracy w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa turystów. Mieliśmy okazję wspólnie z lokalnymi samorządami poznawać kulturę drugiego kraju, zachęcać jego mieszkańców do poznawania naszych obszarów. W ostatnim 5 letnim okresie zrealizowaliśmy wspólnie z partnerami Czeskimi ponad 11 projektów, rozpoczęliśmy przygotowania do kolejnych.
Przynależność do Europarc Federation, społeczności obszarów transgranicznych Transboundary Protected Area daje doskonała okazję do poznawania doświadczeń ludzi z innych krajów, obszarów chronionych na polu wzajemnej współpracy w ochronie przyrody, realizacji badań naukowych, monitoringu, przełamywania trudności wynikających z różnic kulturowych, językowych, a także często z historycznych uwarunkowań geopolitycznych. Zyskujemy możliwość poznawania specjalistów z całej Europy, wymiany doświadczeń, budowania relacji ze społeczeństwem, przedstawicielami samorządów. Jest to szczególnie ważne wobec nadchodzących wyzwań związanych ze zmianami klimatycznymi na naszej planecie, zmianami demograficznymi.
Osobiście miałem okazję do poznania wielu ciekawych i bardzo sympatycznych osób z całej Europy, zajmujących się ochroną przyrody, edukacją , badaniami naukowymi, udostępnianiem obszarów do turystyki i rekreacji. Zobaczenia praktycznych przykładów ich działalności, osiągnięć na obszarze Niemiec, Czech, Szwajcarii, Belgii, Francji, Finlandii, Rosji, Estonii, Włoch, Słowenii, Rumunii, Irlandii, Austrii, Hiszpanii, Węgier, jedne osobiście, inne na prezentacjach multimedialnych pokazujących dobre praktyki. Zachęcam osobiście do korzystania z platformy wymiany doświadczeń jaką daje przynależność do Europarcu.
- Przemysław Tołoknow, Zastępca Dyrektora d/s ochrony przyrody KPN
